De werkzame stof in Amitriptyline is amitriptyline.
Amitriptyline is een antidepressief middel van de tricyclische groep.
Depressie
Verschijnselen
Werking
Consequent gebruiken
Zenuwpijn
Verschijnselen
Oorzaak
Werking
Bedplassen
Dit middel wordt ook wel gebruikt bij kinderen ouder dan vijf jaar, die 's nachts hun urine niet lang genoeg op kunnen houden.
Hoofdpijn
Amitriptyline wordt gebruikt bij hardnekkige vormen van spanningshoofdpijn en bij hoofdpijn die wordt veroorzaakt door het langdurig gebruik van pijnstillers.
Spanningshoofdpijn
Behandeling
Pijnstillerafhankelijke hoofdpijn
Migraine
Behandeling
2. Op welke bijwerkingen moet ik letten?
Of er bijwerkingen optreden, en in welke mate, hangt af van hoeveel en hoe lang u dit middel gaat gebruiken.
De belangrijkste bijwerkingen zijn:
Sommige aandoeningen kunnen door amitriptyline verergeren.
Regelmatig, vooral de eerste tijd dat u dit middel gebruikt
Regelmatig
Soms, vooral de eerste tijd dat u dit middel gebruikt
Soms
Zelden
Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van een van de bovengenoemde bijwerkingen, of als u andere bijwerkingen ervaart, waar u zich zorgen over maakt.
3. Heeft dit middel een wisselwerking met andere medicijnen?
De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen zijn:
4. Als ik dit middel gebruik, mag ik dan...
autorijden?
Tips voor als u na enige tijd wilt autorijden
alcohol drinken?
Alcohol versterkt het versuffende effect van dit middel.
alles eten?
U mag alles eten.
5. Kan ik dit middel gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
Zwangerschap
Over het gebruik van dit middel tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend om met zekerheid te kunnen stellen dat het veilig is.
Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker.
6. Hoe moet ik dit middel gebruiken?
Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.
Wanneer?
Hoe lang?
Depressiviteit
Zenuwpijn
Gebruik dit middel zolang u last blijft houden van de zenuwpijn.
Bedplassen
Dit middel is slechts een hulpmiddel bij het begin van een plastraining.
Spanningshoofdpijn
Als het middel na zes weken nog geen effect heeft, zal de dosering misschien moeten worden verhoogd.
Pijnstillerafhankelijke hoofdpijn
Gebruik dit middel één tot twee maanden om de periode dat u last zult krijgen van hoofdpijn door het stoppen met de pijnstillers, te overbruggen.
7. Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten?
8. Kan ik zomaar met dit middel stoppen?
Nee, bouw bij voorkeur langzaam af over een periode van vier weken.
Amitriptyline is sinds 1961 internationaal op de markt.
Het is op recept verkrijgbaar onder de merknamen Sarotex en Tryptizol en het merkloze Amitriptyline.
Het is te verkrijgen in tabletten en capsules.
1. Wat doet dit middel en waarbij wordt het gebruikt?
Het regelt in de hersenen de hoeveelheid van twee natuurlijk voorkomende stoffen die een rol spelen bij stemmingen en emoties, namelijk serotonine en noradrenaline.
Artsen schrijven amitriptyline voor bij depressiviteit, zenuwpijn, bedplassen, migraine en hoofdpijn.
Bij depressiviteit is er sprake van een sombere stemming, geen interesse en plezier meer in de dingen van het leven.
Iemand die depressief is, voelt zich vaak waardeloos en heeft schuldgevoelens.
Ook kunnen mensen met depressiviteit snel geïrriteerd zijn en moeite hebben met inslapen of doorslapen.
Amitriptyline verbetert deze verschijnselen bij ongeveer zes op de tien mensen.
U voelt zich energieker en uw stemming verbetert.
Het kan echter wel twee tot vier weken duren voor u dit effect begint te merken.
Na ongeveer zes weken is het effect maximaal.
Het is belangrijk om het middel dan nog minsten zes tot negen maanden te blijven gebruiken.
U voorkomt hiermee dat de depressiviteit terugkomt.
Hoewel de werking tegen depressiviteit pas na een aantal weken inzet, kunt u wel meteen na het begin van de behandeling last krijgen van bijwerkingen.
Stop dan niet met het gebruik, want meestal verminderen de bijwerkingen als u gewend bent geraakt aan het middel.
Vaak verdwijnen ze zelfs.
Uw arts zal meestal beginnen met de laagst mogelijke dosering, zodat u in het begin zo min mogelijk hinder ondervindt van de bijwerkingen.
In de loop van de eerste weken, of als het effect op zich laat wachten, zal uw arts u een hogere doering voorschrijven.
Bij zenuwpijn voelt u heftige pijnschokken met een zeer scherpe, stekende of constant brandende pijn.
De pijn is continu aanwezig of kan opkomen na slechts een lichte aanraking.
Het betreft vaak één specifiek deel van het lichaam, zoals een deel van het gezicht, een deel van de romp of een voet of arm.
Ook fantoompijn is een vorm van zenuwpijn.
Dit is pijn die aanwezig lijkt te zijn in een afgezet lichaamsdeel, bijvoorbeeld een been.
De oorzaak van zenuwpijn ligt bij de gevoelszenuwen.
Deze versturen 'berichten' over aanrakingen en verwondingen naar de hersenen.
Beschadigde of geïrriteerde zenuwen zullen deze berichten onjuist versturen, waardoor de hersenen heftige pijn voelen, zonder dat er van een verwonding sprake is.
Een beschadiging of irritatie van een gevoelszenuw kan bijvoorbeeld ontstaan na gordelroos (een infectie van een zenuw met een Herpes-virus) of bij diabetes (suikerziekte), maar er zijn ook andere oorzaken mogelijk.
Bij zenuwpijnen ligt de oorzaak van de pijn dus niet in een beschadiging op de plaats waar u de pijn voelt, maar bij de betrokken gevoelszenuw zelf.
Daarom hebben gewone pijnstillers meestal weinig effect bij zenuwpijnen.
Amitriptyline wordt oorspronkelijk gebruikt als middel tegen depressiviteit.
Bij deze toepassing bleek dat het soms ook zenuwpijnen verminderde.
Dit pijnstillende effect komt op een andere manier tot stand dan de werking tegen depressiviteit.
De pijnstillende werking begint niet meteen, maar treedt in na één tot twee weken.
Als ze gemiddeld twee keer per maand of vaker in bed plassen, zal een arts in eerste instantie een behandeling zonder geneesmiddelen proberen.
Artsen schrijven amitriptyline alleen voor als er tegelijk ook op andere manieren wordt geprobeerd het bedplassen te verminderen.
Vraag uw arts naar de beste methoden voor uw kind.
Het is niet bekend hoe amitriptyline werkt bij bedplassen.
Het blijkt lang niet bij alle kinderen effect te hebben.
Als het werkt is het effect meestal na enkele dagen merkbaar.
Bij spanningshoofdpijn hebt u last van een doffe of drukkende pijn in de schedelhuid, de slapen of de nek.
Soms voelt het of er een strakke band om uw hoofd zit.
Deze vorm van hoofdpijn wordt veroorzaakt door spierspanning in de nek- en schouderspieren, bijvoorbeeld door een verkrampte werkhouding, stress of angst.
De beste remedie tegen spanningshoofdpijn is rust, ontspanningsoefeningen en massage.
Mocht dit niet helpen dan kan de arts proberen of amitriptyline helpt.
Het is niet bekend hoe amitriptyline werkt bij spanningshoofdpijn.
Het werkt maar bij een bepaald aantal mensen met spanningshoofdpijn.
Het kan enkele weken tot maanden duren voor u merkt dat de spanningshoofdpijn is verdwenen.
Als u gedurende enkele maanden of langer bijna elke dag een pijnstiller gebruikt tegen hoofdpijn, kunt u last krijgen van pijnstillerafhankelijke hoofdpijn.
Het is dan belangrijk te stoppen met de pijnstillers.
Als u net stopt met de pijnstillers, zult u tijdelijk echter meer hoofpijn krijgen.
Het is belangrijk deze vicieuze cirkel te doorbreken.
Amitriptyline kan gebruikt worden om de periode dat u stopt met de pijnstillers te overbruggen.
U moet het dan één tot twee maanden gebruiken om hoofdpijn te voorkomen.
Bij migraine heeft u aanvallen van bonzende hoofdpijn, meestal aan één kant van het hoofd.
Ook bent u vaak misselijk en overgevoelig voor licht en geluid.
Een migraineaanval duurt meestal tussen de vier en zestien uur.
Als u meer dan twee aanvallen per maand heeft, kunt u medicijnen proberen die de aanvallen voorkomen.
Amitriptyline is één van deze middelen.
Het wordt pas voorgeschreven als andere middelen onvoldoende werken of te veel bijwerkingen veroorzaken.
Het werkt meestal minder goed dan de eerstekeusmiddelen: bètablokkers en pizotifeen.
Amitriptyline remt lichaamseigen stoffen af die mogelijk een rol spelen bij het ontstaan van migraine.
Het kan enkele weken tot maanden duren voor u merkt dat het aantal migraineaanvallen afneemt.
Bovendien zullen bijwerkingen niet bij iedereen optreden, maar alleen bij personen die daarvoor gevoelig zijn.
De meeste bijwerkingen zijn in de eerste week het meest uitgesproken en nemen daarna af of verdwijnen zelfs.
Ze gaan weer over als u met het middel stopt.
Neem daarom in elk geval contact op met uw arts als u lijdt aan: hartkramp (angina pectoris), verhoogde oogboldruk (glaucoom), epilepsie, een vergrote prostaat of porfyrie.
Dit is vooral lastig bij activiteiten waarbij uw oplettendheid erg nodig is, zoals autorijden, het beklimmen van een ladder of het bewaken van processen op het werk.
Onderneem geen risicovolle activiteiten de eerste twee weken van de behandeling.
U moet dan nog aan het middel wennen.
Kijk daarna hoe u op dit middel reageert.
Als u in het begin van de behandeling veel last heeft van een droge mond kunt u de aanmaak van speeksel stimuleren met (suikervrije) kauwgom of door te zuigen op ijsblokjes.
Door de droge mond ontstaan sneller gaatjes in uw gebit en ontstekingen van het slijmvlies van de mondholte.
Poets en flos extra goed als u merkt dat u last blijft houden van een droge mond.
Laat eventueel de tandarts vaker controleren.
Heeft u hier last van of bent u licht in het hoofd, overleg dan met uw arts.
Misschien is uw bloeddruk verlaagd.
Dit kan bij mensen met hartkramp (angina pectoris) een aanval uitlokken van pijn op de borst bij inspanning.
Overleg hierover met uw arts.
Heeft u kort geleden een hartaanval gehad, dan mag u dit middel niet gebruiken.
Eet vezelrijke voeding en drink veel.
Neem contact op met uw arts als u veel last blijft houden van verstopping.
Bij mannen: moeilijker krijgen van een erectie en zaadlozing.
Bij vrouwen: moeilijker krijgen van een orgasme.
Let daarom goed op wat en hoeveel u eet.
Vraag uw huisarts om een verwijzing naar een diëtist als u te veel aankomt.
Mogelijk helpt het om dit middel op een volle maag in te nemen.
Dit is vooral van belang als u al moeite met plassen heeft door een vergrote prostaat.
Neem contact op met uw arts als u dit merkt.
Mogelijk is een ander medicijn geschikter voor u.
Dit merkt u aan jeuk, rode vlekjes, een gezwollen tong of gezicht.
Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts.
Geef aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor amitriptyline.
Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het middel niet opnieuw krijgt.
Dit verdwijnt weer als u stopt met het gebruik.
Krijgt u onverklaarbare koorts, keelpijn, blauwe plekken of een gele verkleuring van het oogwit, staak dan het gebruik en waarschuw uw arts.
Dit kan duiden op een bloed of leverafwijking.
Heeft u al last van groene staar of glaucoom aan één of beide ogen?
Overleg dan met uw arts over extra controle door de oogarts.
Dit middel kan een aanval uitlokken.
Geef aan de apotheek door dat u porfyrie heeft.
Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel of andere uitlokkende middelen niet krijgt.
Bij deze middelen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt.
De effecten op bijvoorbeeld de rijvaardigheid versterken elkaar.
Rijd in elk geval geen auto als u twee of meer van dergelijke middelen gebruikt.
Raadpleeg uw arts, zodat deze eventueel de doseringen kan verlagen.
Ook als u al gestopt bent met dit middel kan het enkele dagen tot weken duren voor u een ander middel tegen depressiviteit veilig kunt gebruiken.
Selegiline en amitriptyline kunnen elkaars werking versterken en daardoor meer bijwerkingen geven.
Overleg met uw arts.
Amitriptyline versterkt deze bijwerking.
Overleg met uw arts of apotheker.
Overleg hierover met uw arts.
Deze kan eventueel de dosis aanpassen.
Door dit middel kan de hoeveelheid nortriptyline in uw bloed te hoog worden.
Overleg hierover met uw arts, misschien kan deze u een ander middel tegen overtollig maagzuur voorschrijven.
Rijd geen auto als u dit middel gebruikt.
Overleg met uw arts als u absoluut moet autorijden.
Mogelijk is er een ander middel dat deze bijwerking minder sterk heeft en waarmee u wel kunt rijden.
Is er voor u geen alternatief middel met minder bijwerkingen en wilt u toch autorijden?
Beoordeel dan na enkele weken hoeveel last u heeft van sufheid, een verminderd coördinatievermogen of een verminderd beoordelingsvermogen.
Een enkeling is na enkele weken wel voldoende gewend aan de bijwerkingen om te kunnen autorijden.
Bij de meeste mensen is dit echter niet het geval.
Deze persoon kan zien of u met wisselende snelheden rijdt, slingert en geïrriteerd reageert op normaal gedrag van medeweggebruikers.
Alcohol versterkt de versuffende bijwerking van dit middel in sterke mate.
Ook als u hier niets meer van merkt omdat u gewend bent geraakt aan dit middel, kunt u door het gebruik van alcohol erg suf worden.
Beperk daarom het gebruik van alcohol en drink het liever niet.
Wel is bekend dat het via de placenta uw kind kan bereiken.
Tijdens de zwangerschap mag u het uitsluitend onder nauwgezette begeleiding van uw arts gebruiken.
Laat daarom direct uw arts weten dat u zwanger bent, of dit binnenkort wilt worden.
Dit middel komt in de moedermelk terecht.
Bij een dosering tot 150 mg per dag voor de moeder, is tot nu toe geen schadelijk effect bij de baby gezien.
Meestal adviseert men het risico nog verder te verkleinen door het middel 's avonds in te nemen en de nachtvoeding te vervangen door een flesje.
Heeft u veel last van de versuffende werking, dan kunt u uw totale dagdosis ook 's avonds voor u slapen gaat innemen, in één keer.
Overleg dit met uw arts.
Daardoor heeft u aan één capsule per dag voldoende.
Deze kunt u het beste innemen vóór het slapen gaan.
Slik de capsule in zijn geheel door met water, zonder te kauwen.
Als u hier moeite mee heeft, kunt u de capsule openen.
Neem de korreltjes dan wel in zonder te kauwen.
De korrels zijn namelijk zo gemaakt dat ze de werkzame stof langzaam afgeven.
Spreek hierover met uw arts.
Het kan zijn dat u niet goed of onvoldoende op dit middel reageert en misschien meer baat zult vinden bij een ander middel.
Anders heeft u kans dat de depressie terugkomt.
Dit is vaak meerdere maanden tot jaren.
Het is dus niet bedoeld om altijd door te gebruiken.
Meestal moet u dit middel een halfjaar tot een jaar gebruiken.
Als u na drie maanden nog geen verbetering merkt, kunt u eventueel in overleg met uw arts een ander medicijn proberen.
Duurt het nog meer dan twee uur voor u de volgende dosis normaal inneemt?
Neem de vergeten dosis dan alsnog in.
Duurt het nog minder dan twee uur? Sla de vergeten dosis dan over.
Duurt het nog meer dan vier uur voor u de volgende dosis normaal inneemt?
Neem de vergeten dosis dan alsnog in.
Duurt het nog minder dan vier uur?
Sla de vergeten dosis dan over.
Duurt het nog meer dan acht uur voor u de volgende dosis normaal inneemt?
Neem de vergeten dosis dan alsnog in.
Duurt het nog minder dan acht uur?
Sla de vergeten tablet dan over.
Slikt u het hierdoor overdag in plaats van 's avonds?
Houd er dan rekening mee dat dit middel sufheid geeft.
U kunt nu bijvoorbeeld niet autorijden.
Na plotseling stoppen krijgen sommige mensen last van angst, slapeloosheid, onrust, duizeligheid, hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid en zweten.
Deze verschijnselen treden vaak pas één tot twee dagen na plotseling stoppen op en zijn na twee tot drie weken meestal over.
Niet iedereen heeft even veel last van ontwenningsverschijnselen.
Kijk daarom hoe u reageert als u de dosering iets vermindert.
Als u er geen last van heeft, kunt u misschien sneller afbouwen.
Vraag uw arts hierbij om advies.
Als u dit middel gebruikt tegen depressie: wees erop bedacht dat het effect van amitriptyline pas na ongeveer zes weken maximaal is en dat u het middel daarna nog minstens zes maanden moet blijven gebruiken.
Als u eerder stopt, heeft u kans dat de depressiviteit terugkomt.
Als u dit middel gebruikt tegen een depressie, wordt het gebruik wel vaak over een periode van enkele maanden afgebouwd, om te voorkomen dat de verschijnselen van de depressie terugkomen.
