Ketoconazol

Ketoconazol is sinds 1981 internationaal op de markt.
Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Nizoral.
Het is te verkrijgen in tabletten.
Daarnaast is het te verkrijgen in een crème en een hoofdgel.
Deze tekst gaat echter alleen over de tabletten.

Wat doet dit middel en waarbij wordt het gebruikt?

Ketoconazol is een antischimmelmiddel.
Artsen schrijven het voor bij:

Schimmel- en gistinfecties
Dit middel bestrijdt schimmelinfecties, zoals Candida-infecties maar ook infecties met vele andere soorten schimmels.
Het beschadigt de celwand van de schimmel, waardoor de schimmel afsterft.
De Candida is een veel voorkomende soort gist, die van nature op de huid en slijmvliezen voorkomt.
Bij mensen met een verminderde weerstand, zoals HIV- of aidspatiënten, verzwakte ouderen of kankerpatiënten kan een schimmel of gist een infectie in weefsels en organen veroorzaken.
De tabletten en drank worden toegepast bij ernstige infecties, als andere middelen niet voldoende werkzaam zijn.
Bij infecties merkt u na enkele dagen dat de verschijnselen minder worden.
De genezing kan echter veel langer duren.
Het is daarom belangrijk de kuur volledig af te maken.

Schimmel- en gistinfecties van de huid
Dit middel bestrijdt schimmelinfecties van de huid en nagels, zoals Candida-infecties, kalknagels, ringworm en vele andere soorten schimmels.
Het beschadigt de celwand van de schimmel, waardoor de schimmel afsterft.
De tabletten of drank kunnen worden gebruikt, als toepassing van crème of aanstipvloeistof met antischimmelmiddel onvoldoende de plaats van de infectie bereikt, zoals in nagels.
Meestal zal de arts een behandeling instellen met een ander antischimmelmiddel dan ketoconazol, vanwege de bijwerkingen die ketoconazol met name op de lever heeft.
Ketoconazol tabletten en drank worden alleen toegepast als andere middelen niet voldoende werkzaam zijn.
Na inname verspreidt het middel zich in het lichaam en hoopt zich uiteindelijk op in nieuwe huidcellen en groeiende nagels.
Zo bestrijdt het de schimmelgroei van binnenuit.
Bij huidinfecties merkt u na enkele dagen behandeling dat de jeuk en roodheid minder worden.
De genezing duurt echter veel langer.
Bij eenvoudige huidinfecties kan het twee tot drie weken duren, bij nagelinfecties zelfs drie maanden of meer.
Het is daarom belangrijk de kuur volledig af te maken.

Schimmel- en gistinfectie van de vagina
De Candida is een veel voorkomende soort gist, die meestal geen klachten veroorzaakt.
Soms kan de gist echter een infectie veroorzaken en klachten geven zoals hevige jeuk, rode huid rond de vagina en versterkte afscheiding (witte vloed).
Deze infectie kan ontstaan bij voor de gist gunstige omstandigheden, zoals:

  • tijdens de menstruatie
  • bij stress en vermoeidheid
  • tijdens het gebruik van bepaalde antibiotica
  • de anticonceptiepil
  • andere medicijnen
  • bij een te rigoureus gebruik van zeep of juist door onvoldoende hygiëne.

    Sommige vrouwen kunnen regelmatig terugkerende infecties hebben.
    Een Candida-infectie loopt u meestal niet op via seksueel contact, maar de infectie kan wel seksueel worden overgedragen.
    Bij de man kan de eikel van de penis er rood en schilferig uitzien en erg jeuken.
    Alleen als de man ook klachten heeft, moet hij worden mee behandeld.
    Meestal schrijven artsen behandeling met schimmeldodende vaginaalcrème of vaginazetpillen (ovula) voor.
    Als de infectie meer dan drie of vier keer per jaar terugkomt, kan een kuur met antischimmelmiddel zinvol zijn.
    Meestal schrijven artsen in dit geval een ander antischimmelmiddel voor dan ketoconazol, vanwege de bijwerkingen die ketoconazol met name op de lever heeft.
    Ketoconazol tabletten en drank worden alleen toegepast als andere middelen niet voldoende werkzaam zijn.
    Vrouwen die erg gevoelig zijn voor de infectie kunnen soms uit voorzorg direct na de menstruatie een korte kuur gebruiken.
    Een Candida-infectie is meestal snel genezen.
    U merkt na een dag of twee al dat de verschijnselen als jeuk en een rode huid verdwijnen.
    Bij gebruik uit voorzorg direct na de menstruatie is een korte kuur van een dag voldoende.

    Spruw (Candida-infectie in de mond)
    Spruw is een infectie in de mond en in de keel die door de Candida-gist wordt veroorzaakt.
    U ziet dan veel witte vlekjes op de slijmvliezen van tong, de binnenkant van de wangen en het gehemelte.
    Het geeft verder vrijwel geen klachten.
    De Candida is een veel voorkomende soort gist, die van nature in de mondholte voorkomt.
    Bij mensen met een verminderde weerstand, zoals HIV- of aidspatiënten, verzwakte ouderen of kankerpatiënten kan de gist een infectie veroorzaken.
    Ook bepaalde medicijnen, zoals antibiotica en bijnierschorshormonen (corticosteroïden) kunnen de weerstand tegen een Candida-infectie verminderen.
    Bij langdurige infectie kan ketoconazol worden toegepast, als andere middelen niet voldoende werken of niet kunnen worden gebruikt.
    Een goede mondhygiëne is van belang.
    Maak een kunstgebit regelmatig schoon, desinfecteer het, en laat het zo nodig weer goed passend maken.
    Afhankelijk van de uitgebreidheid van de infectie is een kuur van één tot vier weken voldoende om spruw te genezen.
    Het kan ook uit voorzorg worden toegepast bij mensen die een transplantatie ondergaan of die cytostatica bij kanker moeten gebruiken.

    Op welke bijwerkingen moet ik letten?

    Naast het gewenste effect kan dit middel bijwerkingen geven.

    De belangrijkste bijwerkingen zijn:

  • maagdarmklachten,
  • zuurbranden
  • misselijkheid
  • buikpijn
  • diarree.
    Dit gaat na verloop van tijd over.

  • soms hoofdpijn of duizeligheid.
    Deze klachten gaan meestal na verloop van tijd over.

  • soms treden allergische reacties op zoals huiduitslag.

  • Zelden ontstaat overgevoeligheid voor zonlicht.
    Raadpleeg dan uw arts.
    Blijkt u inderdaad overgevoelig te zijn voor dit middel, meld dat dan altijd aan uw apotheker.
    Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit (of een verwant) middel niet opnieuw krijgt.

  • soms: leverbeschadiging, vooral bij een gebruik langer dan twee weken.
    Meestal merkt u dit niet, maar wordt dat in een bloedonderzoek opgemerkt.
    Zelden kan er een ernstige leverafwijking ontstaan.
    Merkt u een gele verkleuring van de huid en oogwit (geelzucht), donkere urine of bleke ontlasting?
    Stop dan direct het gebruik en waarschuw een arts.

    zelden:

  • menstruatiestoornissen
  • tintelend of doof gevoel in armen of benen
  • haaruitval (voorbijgaand)
  • bloedafwijkingen.
  • Bij keelpijn, koorts, bloeduitstortingen zonder duidelijke oorzaak uw arts waarschuwen.

    bij hoge doseringen:

  • impotentie
  • vermindering van libido (seksueel verlangen)
  • borstvorming bij mannen.

    Deze klachten verdwijnen vanzelf als u stopt met de behandeling.
    Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen, of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

    Heeft dit middel een wisselwerking met andere medicijnen?

    Ketoconazol heeft een wisselwerking met veel verschillende medicijnen.
    Als u ketoconazol gebruikt en u gaat een ander medicijn gebruiken, overleg dan met uw arts of apotheker.

    De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen zijn:

  • de anticonceptiepil.
    De werking van de pil kan door antischimmelmiddelen, zoals ketoconazol afnemen.
    Enkele zwangerschappen zijn voorgekomen bij gelijktijdig gebruik van de pil en deze antischimmelmiddelen.
    Gebruik condooms zolang u deze middelen moet gebruiken tot en met veertien dagen na het stoppen met de kuur.
    Slik de pil volgens het normale schema gewoon door, ook al krijgt u doorbraakbloedingen.
    Overleg eventueel met uw arts of apotheker.
  • middelen die maagzuur binden of maagzuur remmen (H2-blokkers, protonpompremmers, antacida).
    Ketoconazol heeft een zure maag nodig om in de bloedbaan opgenomen te kunnen worden.
    Maagzuurbinders of -remmers verminderen juist de hoeveelheid zuur in de maag, waardoor te weinig ketoconazol uit de capsule in het bloed komt.
  • Gebruikt u een H2-blokker, zoals ranitidine, cimetidine of famotidine, of een protonpompremmer, zoals omeprazol, pantoprazol of lansoprazol?
    Neem de capsule dan in met cola of een andere koolzuurhoudende frisdrank.
    Door het koolzuur zijn deze dranken sterk zuur en kan de ketoconazol beter opgenomen worden.
  • Gebruikt u een maagzuurbinder (antacidum)?
    Als u het middel beslist moet blijven gebruiken, moet u het minstens twee uur na de ketoconazol innemen.
    Overleg hierover met uw arts of apotheker.
  • Bepaalde slaap- en rustgevende middelen (midazolam, alprazolam, triazolam).
    Ketoconazol versterkt de werking en de bijwerkingen van deze middelen.
    Hierdoor kunt u meer last krijgen van sufheid.
    Raadpleeg uw arts als u deze combinatie voorgeschreven heeft gekregen.
    Misschien kan hij u een ander middel voorschrijven, dat deze wisselwerking niet heeft.

    Overleg vóór gebruik met uw apotheek, als u één van onderstaande medicijnen moet gebruiken.

  • ciclosporine, sirolimus en tacrolimus(afweeronderdrukkende middelen)
  • cisapride (een maagmiddel)
  • digoxine (een hartmiddel)
  • terfenadine (een middel tegen allergie)
  • bepaalde middelen tegen HIV en aids
  • fenytoïne (middel tegen epilepsie)
  • buspiron (een midel tegen angstgevoelens en gespannenheid)
  • simvastatine en atorvastatine (cholesterolverlagende middelen)
  • rifampicine, een antibioticum tegen bijvoorbeeld tuberculose en hersenvliesontsteking.

    Als ik dit middel gebruik, mag ik dan...

    autorijden?
    Bij dit middel zijn hiervoor geen beperkingen

    . alcohol drinken?
    Sommige mensen verdragen geen alcohol zolang ze dit middel slikken.
    Dit uit zich onder andere in misselijkheid, huiduitslag of een rood gezicht.
    Gebruik tijdens de kuur daarom liever geen alcohol.

    alles eten?
    Bij dit middel zijn hiervoor geen beperkingen.

    Kan ik dit middel gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

    Zwangerschap
    Over het gebruik van dit middel tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend om met zekerheid te zeggen dat het veilig is.
    Meld het aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent, of dit binnenkort wilt worden.
    Zo mogelijk kunt u (tijdelijk) overstappen op een ander middel.

    Borstvoeding
    Gebruik dit middel NIET als u borstvoeding geeft, of stop de borstvoeding.
    Het is niet bekend of dit middel in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk is voor de baby.
    Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker.
    Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander middel voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

    Hoe moet ik dit middel gebruiken?

    Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

    Hoe?
    De drank schudden voor gebruik.
    Gebruik voor het afmeten van de juiste hoeveelheid een maatlepel of pipetje.
    Voor kleine kinderen kunt u het pipetje eerst op een lepeltje vla of yoghurt leegdrukken.

    Wanneer?
    U kunt dit middel het best tijdens of vlak na het eten innemen.
    Dit bevordert de opname in het lichaam.

    Hoe lang?
    U moet de hele kuur afmaken voor een goed resultaat.
    Hoe lang de kuur duurt is afhankelijk van de plaats en de ernst van de infectie.
    Bij een Candida-infectie van de vagina is een kuur van vijf dagen meestal voldoende.
    Bij andere infecties kan de kuur tien dagen of langer duren.
    Vaak moet u na genezing nog een week doorgaan om ook de laatste schimmel te bestrijden.
    Volg in ieder geval de aanwijzingen van de arts op.

    Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten?

    De vergeten dosis moet u alsnog zo snel mogelijk innemen.
    Tenzij het alweer bijna tijd is voor de volgende dosis.
    Sla dan de vergeten dosis over en hervat uw normale schema.
    Haal de vergeten dosis niet in, maar verleng de kuur aan het eind met de vergeten dosis.
    U verschuift dus het moment waarop u de kuur beëindigt.
    Maakt u wel de volledige kuur af!

    Kan ik zomaar met dit middel stoppen?

    Nee, u dient de kuur af te maken.
    Het gevaar bestaat dat niet alle schimmels of gisten zijn gedood; de klachten kunnen dan weer terug komen.
    Tenzij u allergische reacties of ernstige bijwerkingen krijgt.
    Neem in dat geval direct contact op met uw arts.


  • Textur