De aandoening etalagebenen ontleent haar naam aan het feit dat mensen tijdens het lopen steeds even stil blijven staan vanwege klachten in een been.
Hoe herkent u het?
Bij claudicatio intermittens ontstaan er klachten in het been na het lopen van een bepaalde afstand.
Hoe ontstaat het?
Tijdens het lopen hebben de spieren zuurstof nodig.
Om te verbloemen dat er iets aan de hand is, stopt men vaak bij een etalage.
De medische term voor etalagebenen is claudicatio intermittens.
In het spraakgebruik vaak afgekort tot claudicatie.
De naam zou afkomstig zijn van de Romeinse keizer Claudius die mank liep.
Claudicatio betekent lam of mank, intermittens betekent met tussenpozen optredend.
De klachten zitten meestal in de kuit, maar kunnen ook in de voet, het dijbeen of de bil aanwezig zijn.
Soms doen de klachten zich voor in beide benen.
Ze bestaan uit pijn, kramp of een doof/moe gevoel.
Na een tot vijf minuten stilstaan of zitten verdwijnen de klachten.
Zodra weer eenzelfde afstand is afgelegd, beginnen de klachten opnieuw.
Claudicatie kan ook in een arm optreden.
De kwaal komt vooral voor vanaf middelbare leeftijd en wordt vaker gezien bij mannen dan bij vrouwen.
Zuurstof wordt aangevoerd via de bloedvaten (slagaders).
Bij claudicatio intermittens zijn de bloedvaten van het been door aderverkalking vernauwd.
Er komt dan te weinig bloed doorheen om de spieren voldoende van zuurstof te kunnen voorzien.
Door stil te staan hebben de spieren minder zuurstof nodig en krijgt de bloedsomloop de kans het zuurstoftekort aan te vullen.
Daardoor verdwijnen de klachten.
Als iemand sneller loopt, wind tegen heeft of tegen een heuvel oploopt, ontstaan de klachten eerder omdat er dan meer zuurstof wordt gebruikt.
Ook bij lage temperatuur zijn er sneller klachten omdat de bloedvaten door de kou iets samentrekken.
Is het ernstig en wat kunt u verwachten?
Als bij claudicatio de vernauwing toeneemt, wordt de afstand die zonder klachten kan worden gelopen, steeds korter.
Bij verdere toename ontstaan er ook in rust klachten en met name ‘s nachts.
De pijn is namelijk het ergst als de benen hoog liggen.
Deze klacht wordt vaak minder door de benen over de rand van het bed te hangen of zittend te slapen.
Wanneer naar de huisarts?
In de volgende gevallen is het raadzaam een afspraak met uw huisarts te maken.
Wat kunt u er zelf aan doen?
De bloedtoevoer naar de benen kan verbeterd worden door regelmatig te wandelen.
Loopoefeningen zorgen ervoor dat de bloedtoevoer via de kleinere vaten toeneemt.
Daardoor ontstaan er geleidelijk aan sluiproutes die het bloed om de vernauwde vaten heen leiden.
Door deze verbetering van de bloedtoevoer krijgen de spieren weer meer zuurstof aangeboden en ontstaan er minder gauw klachten.
Wandel steeds net zo lang tot de klachten optreden en loop dan nog tien stappen verder.
Rust vervolgens uit tot de klachten verdwenen zijn en wandel weer verder.
De bedoeling is om op deze manier dagelijks minimaal 30 minuten te lopen gedurende minstens zes maanden.
Na enkele weken tot maanden neemt de loopafstand geleidelijk toe.
Na verloop van tijd treedt geen verdere verbetering meer op.
Stop niet met lopen, want dan neemt de loopafstand weer af.
Wandelen moet dus een vast onderdeel van de dagindeling worden.
Omdat nicotine de conditie van de bloedvaten ernstig benadeelt, is stoppen met roken zeer gewenst.
Na het stoppen wordt de loopafstand merkbaar langer.
Ook afvallen bij overgewicht kan een belangrijke bijdrage leveren om een grotere afstand te kunnen wandelen.
Het kost de spieren immers minder energie (zuurstof) om iemand met minder gewicht te verplaatsen.
Soms wordt geadviseerd het hoofdeinde van het bed met blokken 10 cm te verhogen.
Dit zou de bloedtoevoer naar de benen bevorderen.
Het is belangrijk te zorgen voor een goede voetverzorging om complicaties ten gevolge van een slechte bloedtoevoer te voorkomen.
Daarbij zijn de volgende adviezen van belang.
Risicofactoren voor het krijgen van claudicatio intermittens zijn dezelfde als die voor hart- en vaatziekten in het algemeen.
Deze zijn: roken, hoge bloeddruk, overgewicht, verhoogd cholesterolgehalte, diabetes, hart- en vaatziekten in de familie.
