Welke sport kunt u doen als u last heeft van artrose, diabetes of bijvoorbeeld uw hart?
Hart en vaten.
Hart- en vaatziekten zijn doodsoorzaak nummer één in ons land.
Zeker voor hartpatiënten is bewegen belangrijk, maar zij moeten niet van de ene op de andere dag zeer intensief gaan sporten; de beweging moet geleidelijk worden opgebouwd.
Cholesterol.
Een verhoogd cholesterolgehalte van het bloed kan verschillende oorzaken hebben, zoals een verkeerd voedingspatroon met te veel verzadigd vet, of een erfelijke stoornis in de vetstofwisseling (familiaire hypercholesterolemie); in alle gevallen duidt het erop dat het lichaam niet goed met vetten weet om te gaan.
Verhoogde bloeddruk (hypertensie).
Een verhoogde bloeddruk is geen ziekte, maar wél een risicofactor voor hart- en vaatziekten.
Overgewicht.
Overgewicht kan een forse belasting zijn voor de gezondheid.
De remedie is: niet alleen gezonder eten met minder vetten, maar ook regelmatig bewegen.
Diabetes.
Mensen met diabetes mellitus (ook wel suikerziekte genoemd) hebben baat bij beweging.
Osteoporose.
Osteoporose (in de volksmond bekend als botontkalking) kan niet worden genezen, maar wie er op tijd bij is, kan de ziekte tot op zekere hoogte voorkómen.
Kanker.
Uit onderzoek is gebleken dat overgewicht een belangrijke risicofactor is voor baarmoederkanker, en bovendien de kans op borstkanker na de overgang (licht) verhoogt. Verder zijn er duidelijke aanwijzingen dat veel bewegen een lager risico op dikkedarm- en borstkanker geeft (al is nog niet helder hoe vaak en hoe intensief je hiervoor moet bewegen). Dit blijkt uit een recente overzichtsstudie van TNO Voeding (februari 2003), uitgevoerd in opdracht van de Nederlandse Kankerbestrijding/Koningin Wilhelminafonds (KWF).
Astma.
Ook mensen met astma moeten regelmatig bewegen.
Reuma: artrose.
Reuma is een verzamelnaam voor allerlei aandoeningen van de gewrichten en de spieren.
Reuma: reumatoïde artritis.
Reumatoïde artritis (RA) is een ontstekingsziekte die de gewrichten van de ledematen treft, vooral de elleboog,pols, hand, knie, enkel en voet.
Depressie.
Depressie of neerslachtigheid komt veel voor: jaarlijks heeft een miljoen Nederlanders er (tijdelijk) last van.
Sporten en medicijnen.
Wie medicijnen slikt, kan doorgaans gewoon sporten.
Bewegen kan een gunstige invloed hebben op allerlei aandoeningen, en een aantal kwalen zelfs voorkómen.
De Gezondgids van de Consumentenbond zet een aantal aandoeningen en het goede effect van bewegen op een rij.
Twee keer per jaar brengt de Consumentenbond een gezondheidsspecial uit.
Deze keer draagt de Special van de Gezondgids de titel ‘Elke dag bewegen, leuk, makkelijk en gezond’.
Behalve tips om de sport te vinden die bij u past, vindt u in de gids ook veel informatie over sporten die u kunt doen als u last heeft van bepaalde aandoeningen of het ontstaan of verergeren van die aandoeningen wilt voorkomen.
Uit onderzoek is gebleken dat een actieve leefstijl méér helpt om hart- en vaatziekten te voorkómen dan gezond eten, leven zonder stress of niet roken.
Mensen die regelmatig bewegen, hebben minder kans op angina pectoris (pijn op de borst) en plotselinge hartdood.
De kans op een hartinfarct wordt zelfs met de helft teruggebracht.
Niet alleen zorgt bewegen ervoor dat het hart wordt getraind waardoor het sterker en effectiever wordt, ook heeft actief zijn een gunstig effect op andere risicofactoren die bij hart- en vaatziekten een rol spelen: een verhoogd cholesterolgehalte, verhoogde bloeddruk en overgewicht.
Vooral laagintensieve bewegingsvormen met een duurkarakter, zoals wandelen, fietsen en zwemmen, zijn voor hartpatiënten geschikt.
De Stichting Hart in Beweging (HiB) geeft voorlichting.
Een verhoogd cholesterolgehalte vergroot vooral de kans op hart- en vaatziekten als er ook andere risicofactoren in het spel zijn, zoals roken, een hoge bloeddruk en suikerziekte.
Naast het voedingspatroon speelt beweging een duidelijke rol bij de vorming van cholesterol.
Door bewegen neemt namelijk het “slechte” LDL-cholesterol dat zich aan aderwanden hecht af, en stijgt het “goede” HDL. Bewegen heeft dus een gunstige invloed.
Het hart moet namelijk een grotere krachtsinspanning leveren om het bloed de nauwe vaten in te stuwen.
Een hartinfarct kan dan het gevolg zijn, maar er kunnen ook andere kwalen optreden.
De remedie tegen hoge bloeddruk is samen te vatten in de volgende leefregels: meer bewegen, verstandig eten met minder zout, streven naar een gezond gewicht, minder stress en stoppen met roken.
Wie te zwaar is, heeft bijvoorbeeld meer kans op suikerziekte, verhoogde bloeddruk, gewrichtsklachten, gal- en nierziekten en bepaalde vormen van kanker.
Daarnaast is vooral bij te zware mensen (met te veel vetweefsel in de onderbuik) het risico van een ziekte aan de kransslagaders groter dan bij mensen met een normaal gewicht.
Overgewicht is dus op zich al een risicofactor, maar heeft ook nog invloed op andere risicofactoren voor hart- en vaatziekten en diabetes:
Uit een onderzoek van de Universiteit Maastricht, waarbij bijna zestig te zware mensen op dieet moesten terwijl een deel ook flink ging sporten, bleek dat de sporters meer afvielen dan de niet-sporters.
Nog interessanter was de stand van zaken drie jaar later.
Alleen de mensen die waren blijven sporten, bleken op hun nieuwe, gezonde gewicht te zijn gebleven.
Bij de rest waren de verloren kilo’s er bijna allemaal weer aangekomen.
Door de lichaamsbeweging neemt namelijk de verbranding van glucose in de cellen toe, waardoor het bloedsuikergehalte eerder terug is op het normale peil.
Bovendien nemen de spiercellen door sporten gemakkelijker glucose op, waardoor minder insuline nodig is.
Tot slot komt bewegen en sporten de algemene conditie én hart en vaten ten goede, wat de kans op allerlei vervelende complicaties vermindert.
Regelmatig sporten kan er ook voor zorgen dat de dosis geneesmiddelen kan worden verlaagd.
Door de snelwisselende hoeveelheden suiker in het bloed moeten diabetici wel met beleid sporten.
In het algemeen zijn sporten waarbij de inspanning goed kan worden gedoseerd geschikt voor diabetici.
Dat zijn vooral de zogenoemde duursporten, zoals wandelen, lopen, wielrennen, zwemmen, schaatsen en langlaufen.
Ook allerlei balteamsporten komen in aanmerking, evenals tennis, badminton, squash, skiën, zeilen en allerlei vormen van conditietraining.
Laat u adviseren door een arts, die u ook kan vertellen hoe u voeding, medicatie en sport goed kunt afstemmen.
Het is namelijk mogelijk om van jongs af aan een goede botmassa te ontwikkelen.
Naast voldoende inname van calcium en vitamine D speelt beweging hierbij een belangrijke rol.
Bewegen blijf ook op oudere leeftijd belangrijk voor de botten.
De belangrijkste factor die de opbouw en afbraak van het bot beïnvloedt, is namelijk de fysieke belasting.
Hoe zwaarder de training, des te sterker de botten.
Vooral bewegingen die door het hele lichaam worden gedragen, zoals wandelen, schaatsen, traplopen of touwtjespringen, sterken de botten.
Zwemmen en fietsen zijn voor uw botten minder nuttig.
TNO schat dat mensen met een actieve leefstijl 40% minder kans hebben op het krijgen van dikkedarmkanker.
Daarnaast hebben vrouwen die lichamelijk actief zijn, een lager risico van borstkanker in vergelijking met vrouwen die weinig bewegen.
Belangrijk om te weten, want gekeken naar sterfte door kanker is borstkanker doodsoorzaak nr. 1 bij vrouwen, en dikkedarmkanker nr. 2.
Bij mannen staat dikkedarmkanker op de derde plaats.
Dit verbetert namelijk de werkzaamheid van de ademhalingsspieren en vergroot de bruikbaarheid van de longblaasjes.
Ook verbetert bewegen de uitwisseling van zuurstof en kooldioxide in de longen.
Zwemmen voor veel astmapatiënten een goede bewegingsvorm, hoewel de chloordampen en vochtige lucht bij sommigen de benauwdheid verergeren.
Veel astmapatiënten vinden het tempo op “gewone” sportclubs te hoog, of hebben er last van dat in sportkantines wordt gerookt.
Daarom zorgt het Astmafonds op diverse plaatsen in het land voor sportclubs speciaal voor mensen met astma.
Artrose is een vorm van reuma die wordt gekenmerkt door een toenemende vernietiging van het kraakbeen (het weefsel waarmee de uiteinden van twee elkaar rakende beenderen zijn bedekt).
Het Reumafonds geeft onder meer de volgende suggesties om minder last van de klachten te hebben: Blijf in beweging, bijvoorbeeld door te fietsen, te zwemmen of te wandelen.
Met mate bewegen verbetert de kwaliteit van het gewrichtssmeer, en versterkt de spierfunctie en de coördinatie.
Over het algemeen zijn alle bewegingsvormen aan te raden waarin veelzijdig wordt bewogen.
Goede activiteiten zijn bijvoorbeeld wandelen, fietsen en zwemmen, maar ook bijvoorbeeld tai-chi, fitness en volksdansen.
Ook hydrotherapie, bewegen in een verwarmd zwembad, is een mogelijkheid.
RA kenmerkt zich door een chronische ontsteking van verschillende gewrichten.
Ontstoken gewrichten blijven met oefeningen beter in conditie.
Heeft u RA, dan zal de reumatoloog u daarom vaak fysiotherapie voorschrijven.
Zoveel mogelijk actief blijven, helpt ook tegen verstijving van de gewrichten en spieren.
Optimale bewegingsvormen voor RA-patienten zijn zwemmen en andere vormen van bewegen in water van 32°C.
Naast therapie en medicijnen helpt lichamelijke inspanning tegen depressieve gevoelens.
Wandelen, fietsen, zwemmen, dansen en andere sporten maken gezond moe, en ze verhogen het zelfvertrouwen en de zelfwaardering.
Vooral regelmatig hardlopen helpt goed tegen depressies, blijkt uit recente onderzoeken.
Het zorgt voor de aanmaak van morfineachtige stoffen, endorfinen, in de hersenen.
Deze chemische verbindingen zijn een soort natuurlijke antidepressiva en geven een voldaan en ontspannen gevoel.
Maar sommige geneesmiddelen hebben bijwerkingen die afbreuk doen aan sportieve prestaties, of die sport zelfs tot een riskante zaak maken.
En soms moeten de soort, de dosis en het innametijdstip van de medicijnen worden aangepast.
In de Gezondgids van de Consumentenbond vindt u hierover specifieke tips.
Verder vindt u in de gids veel informatie over het voorkomen van blessures, de kosten van sport, en natuurlijk over het belang van bewegen en goede voeding. 
