De werkzame stof in Xanax is alprazolam.
Alprazolam is sinds 1983 internationaal op de markt.
Het is op recept verkrijgbaar onder de merknamen Xanax en het merkloze Alprazolam.
Het is te verkrijgen in tabletten.
Wat doet dit middel en waarbij wordt het gebruikt?
Alprazolam behoort tot de groep geneesmiddelen benzodiazepinen.
Het werkt rustgevend, spierontspannend en vermindert angstgevoelens.
Artsen schrijven het voor bij angstgevoelens en gespannenheid en paniekstoornis.
Angstgevoelens en gespannenheid.
Werking Alprazolam dempt emoties en werkt daardoor kalmerend als u angstig of gespannen bent.
Hierdoor verminderen ook de lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, buikpijn, trillen en transpireren, die vaak met angst en spanning gepaard gaan.
Alprazolam is een tijdelijke hulp bij deze verschijnselen.
Het lost de oorzaak van uw gespannenheid echter niet op.
Bij zeer heftige emoties en gedurende een korte periode kan het nuttig zijn.
Alprazolam heeft echter ook nadelen, waardoor langdurig gebruik af te raden is.
Effect.
Binnen een half tot één uur na inname wordt u rustiger.
Dit effect houdt zes tot acht uur aan.
Een tablet met vertraagde afgifte werkt twaalf tot 24 uur.
Paniekstoornis.
Bij een paniekstoornis heeft u ongewoon sterke aanvallen van paniek.
Deze aanvallen gaan gepaard met lichamelijke verschijnselen, zoals zweten, trillen, duizeligheid, misselijkheid en hartkloppingen.
Ook kan u een voortdurende angst hebben om opnieuw een paniekaanval te krijgen.
Hiervan heeft iedereen wel eens in geringe mate last.
Als de klachten extreem vaak voorkomen en zeer heftig zijn, dan kunnen ze uw welzijn en dat van de mensen in uw omgeving sterk verminderen.
In dat geval kan uw arts een behandeling met alprazolam proberen.
Verder zal uw arts u door middel van gesprekken helpen.
Binnen een half tot één uur na inname wordt u rustiger.
Dit effect houdt 6 tot 8 uur aan.
Een tablet met vertraagde afgifte werkt 12 tot 24 uur.
Op welke bijwerkingen moet ik letten?
Naast het gewenste effect vermindert dit middel ook het reactie-, concentratie- en coördinatievermogen.
Voorkom ongelukken in het verkeer, maar ook bij andere activiteiten thuis en op het werk, bijvoorbeeld wanneer u een ladder beklimt, apparaten bedient en op het werk iets bewaakt of controleert.
Ook als u 's nachts uit bed moet om naar het toilet te gaan, kunt u minder controle over uw spieren hebben en daardoor sneller vallen.
Als u dit middel als slaapmiddel gebruikt kunt u van deze bijwerking ook de ochtend erna nog last hebben.
Zelf heeft u dat vaak niet door.
Overige bijwerkingen komen voor bij minder dan één op de tien mensen.
De meest voorkomende bijwerkingen zijn:
Mensen die dit middel langer dan twee maanden achtereen gebruiken hebben grote kans op ontwenningsverschijnselen als ze stoppen met het gebruik.
Bouw daarom altijd geleidelijk af.
Uw arts heeft u het kalmerende middel voorgeschreven vanwege gespannenheid, onrust en angst.
Dit middel vlakt niet alleen deze negatieve emoties af, maar ook positieve emoties, zoals blijdschap en tevredenheid.
Uw betrokkenheid bij en inlevingsvermogen in anderen kan ook verminderen.
Gebruik het middel daarom zo mogelijk alleen voor een korte periode, wanneer het echt nodig is en probeer ook op een andere manier uw angst en spanning te verminderen.
Vraag uw arts om advies als u porfyrie heeft, een stofwisselingsziekte waarbij men aanvallen krijgt van buikpijn, braken, koorts en hartkloppingen krijgt.
Dit middel kan een aanval uitlokken.
Geef aan de apotheek door dat u porfyrie heeft.
Zij kunnen er dan op letten dat u dit middel of andere uitlokkende middelen niet krijgt.
U merkt dit aan huiduitslag, jeuk en galbulten.
Gebruik dit middel in de toekomst niet meer.
Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor alprazolam.
Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel niet opnieuw krijgt.
Soms worden ze er juist onrustig en verward van.
Raadpleeg dan de arts.
Mogelijk is een lagere dosering of een ander middel nodig.
Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van een van de bovengenoemde bijwerkingen, of als u andere bijwerkingen ervaart, waar u zich zorgen over maakt.
Als ik dit middel gebruik, mag ik dan...
Rijd geen auto, zeker niet gedurende de eerste twee weken dat u dit middel gebruikt.
Deze persoon kan zien of u met wisselende snelheden rijdt, slingert en geïrriteerd reageert op normaal gedrag van medeweggebruikers.
Rijd niet als u onscherp ziet, slaperig of duizelig bent, moeite hebt u te concentreren of wakker te blijven, of als u niet weet langs welke route u naar een bestemming bent gereden.
Drink absoluut geen alcohol als u gaat rijden.
Alcohol versterkt de versuffende bijwerking van dit middel in sterke mate.
Rijd niet langer dan één uur, ook al voelt u zich goed.
Rijd niet 's nachts of bij slecht weer.
Alcohol versterkt het versuffende effect van dit middel.
Ook als u hier niets meer van merkt, omdat u gewend bent geraakt aan alprazolam, kunt u door het gebruik van alcohol erg suf worden.
Beperk daarom het gebruik van alcohol en drink het liever niet.
Eet geen grapefruit en drink geen grapefruitsap.
Grapefruit versterkt de werking van dit middel, waardoor bijwerkingen, zoals sufheid, versterkt worden.
Start niet met het gebruik als u in de twee voorafgaande dagen grapefruit heeft gegeten.
Mocht u stoppen met dit middel, dan kunt u vanaf een dag daarna weer grapefruit eten of grapefruitsap drinken.
De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen zijn:
andere middelen die het reactievermogen verminderen.
Bij deze middelen is meestal op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt.
De effecten op bijvoorbeeld de rijvaardigheid versterken elkaar.
Rijd geen auto als u twee of meer van dergelijke middelen gebruikt.
Middelen gebruikt bij HIV-infectie: saquinavir (Invirase), ritonavir (Norvir), indinavir (Crixivan), nelfinavir (Viracept), efavirenz (Stocrin) en delavirdine (Rescriptor).
De hoeveelheid alprazolam in het bloed kan door deze middelen stijgen.
Hierdoor zijn de werking en de bijwerkingen sterker.
Raapleeg uw arts als u deze combinatie voorgeschreven heeft gekregen.
De volgende middelen verminderen de werking van alprazolam.
Uw arts zal hiermee rekening moeten houden bij het bepalen van de dosering.
Mogelijk kunt u een ander middel dan alprazolam gebruiken.
Veel middelen tegen epilepsie: fenytoïne, carbamazepine, barbituraten zoals fenobarbital, primidon.
Middelen tegen tuberculose, zoals rifabutine (Mycobutin), rifampicine (Rifadin, Rimactan).
Het middel tegen kanker, aminoglutethimide, (Orimeten).
Kan ik dit middel gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
Over het gebruik van dit middel tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend om met zekerheid te zeggen dat het veilig is.
Er zijn tot nu toe geen schadelijke blijvende gevolgen waargenomen bij kinderen, waarvan de moeders tijdens de zwangerschap alprazolam slikten.
Echter, kinderen van moeders die vlak voor de geboorte dit middel slikten, zijn vaak zo versuft en slap dat er na de geboorte ademhalingsproblemen kunnen optreden.
Slik dit middel daarom bij voorkeur niet in de laatste maanden van de zwangerschap.
Meld het in ieder geval aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent, of dit binnenkort wilt worden.
Alprazolam komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk.
Als u het middel elke dag of meerdere keren per dag gebruikt, is er een kans dat de baby last kan krijgen van de versuffende werking van alprazolam.
U merkt dat doordat het kind suf is en minder goed drinkt.
Neem in dat geval contact op met uw arts.
Hoe moet ik dit middel gebruiken?
Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.
Bij periodes van heftige emoties, wanneer u daar veel last van heeft.
Verdeel de tabletten gelijkmatig over de dag, dus ongeveer om de zes tot acht uur.
Behalve als uw arts anders heeft aangegeven, kunt u dit middel het best kortdurend gebruiken.
Bijvoorbeeld voor één of meer periodes van enkele dagen.
Neem het dan drie tot vier keer per dag in.
Gebruik het in elk geval niet langer dan twee maanden achter elkaar.
Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten?
Het is niet schadelijk als u een dosis mist.
Maar als u het middel al enkele weken gebruikt, bent u er aan gewend geraakt en kunt u bij de vergeten tablet last krijgen van ontwenningsverschijnselen.
Als u dit middel vier keer per dag gebruikt, duurt het nog meer dan anderhalf uur voor u de volgende dosis normaal inneemt?
Neem de vergeten dosis dan alsnog in en hervat uw oude schema.
Duurt het nog minder dan anderhalf uur?
Sla de vergeten dosis dan over.
Als u dit middel drie keer per dag gebruikt, duurt het nog meer dan twee uur voor u de volgende dosis normaal inneemt?
Neem de vergeten dosis dan alsnog in en hervat uw oude schema.
Duurt het nog minder dan twee uur?
Sla de vergeten dosis dan over.
Kan ik zomaar met dit middel stoppen?
Als u dit middel slechts enkele dagen achter elkaar gebruikt heeft, kunt u in één keer stoppen.
Er treden dan in het algemeen geen ontwenningsverschijnselen op.
Na een aantal maanden gebruik kunt u gewend zijn geraakt aan het gevoel dat dit middel u geeft.
U durft dan bijvoorbeeld alleen nog met het middel de deur uit.
Mocht u dit merken, neem dan contact op met uw arts voor een advies over het afbouwen van het gebruik.
Na een gebruik van enkele maanden moet u geleidelijk stoppen.
Bij plotseling stoppen heeft u kans dat binnen enkele dagen ontwenningsverschijnselen ontstaan, zoals hartkloppingen, slapeloosheid, angst, prikkelbaarheid, een gejaagd gevoel, spierkrampen, trillen en overgevoeligheid voor licht, geluid en aanraking.
Als u de dosis langzaam verlaagt, heeft u geen of minder last van ontwenningsverschijnselen.
Vraag uw arts of apotheker om advies over een goed afbouwschema.
De ontwenningsverschijnselen zijn moeilijk te onderscheiden van angst- en spanningklachten.
Dit is vooral lastig aangezien de klachten waar u alprazolam oorspronkelijk voor kreeg een aantal weken na het stoppen weer versterkt kunnen terugkomen.
Start dan niet opnieuw met het middel, maar probeer op een andere manier van uw klachten af te komen.
U heeft anders kans in een vicieuze cirkel terecht te komen.
